Learn more and download database

Guide – what to look for and where

1. Закон за авторското право и сродните права – Со овој закон се уредуваат правото на авторите над своите авторски дела (авторското право), правата на уметниците – изведувачи, на произведувачите на фонограми, на произведувачите на видеограми (филмски продуценти), на радио- телевизиските организации, на издавачите и на изготвувачите на бази на податоци над своите предмети на сродни права, остварувањето и заштитата на авторското право и сродните права и важењето на законот.

The Law on Copyright and Related Rights – This law regulates the authors ‘rights over their copyrights (copyright), artists’ rights – performers, phonogram producers, video producers and film producers, radio- television organizations, publishers and database developers over their subjects of related rights, the exercise and protection of copyright and related rights and the validity of the law.

2. Закон за архивски материјал – Со овој закон се уредува заштитата, чувањето, обработката и користењето на архивскиот материјал, инспекцискиот надзор и надлежностите на Државниот архив.

Law on archive material – This Law regulates the protection, preservation, processing and use of archival material, inspection supervision and the competencies of the State Archives.

3. Закон за волонтерство – Со овој закон се уредуваат волонтерството, условите и начинот на вршење на волонтерството, правата и обврските на волонтерите и организаторот на волонтерството, договорот за волонтерството и евиденцијата на волонтерската работа.

Law on volunteering – This law regulates volunteering, the conditions and the manner of performing volunteering, the rights and obligations of the volunteers and the organizer of volunteering activities, the volunteering agreement and the keeping of documentation and records of the volunteer work.

4. Закон за вработување на ивладини лица – Со овој закон се уредуваат посебните услови за вработување и работење на инвалидни лица: кога самостојно вршат дејност како трговец поединец, кај работодавец или има својство на работодавец, во државната администрација, единиците на локалната самоуправа, јавните претпријатија, установи, агенции и фондови и други државни институции како и условите за основање и погодностите за работење на трговското друштво за вработување на инвалидни лица – заштитно друштво.

Law on employment of disabled persons – This Law regulates the special conditions for employment and work of disabled persons: when independently performing the activity as a trader, individual or employer, in the state administration, the units of the local self-government, public enterprises, institutions, agencies and funds and other state institutions, as well as the conditions for establishment and benefits for the operation of the trade company for employment of disabled persons – protected company.

5. Закон за донации и спонзорства во јавните дејности – Со овој закон се уредуваат давањето и примањето на донациите и спонзорствата со кои давателот и примателот можат да бараат даночни поттикнувања, целта на давањето и примањето, давателите и примателите, предметот, користењето, даночните поттикнувања и евидентирањето и контролата на донациите и спонзорствата во јавните дејности.

Law on donations and sponsorships in public benefit activities – This law regulates the giving and receiving of donations and sponsorships by which the provider and the recipient can request tax incentives, the purpose of giving and receiving, the providers and recipients, the subject, use, tax incentives, and the recording and control of donations and sponsorships in public activities.

6. Закон за занаетчиство – Со овој закон се уредуваат условите за вршењето на занаетчиска дејност и за издавање на занаетчиската дозвола, водење на Занаетчиски регистар, организирање на чирачката работа, како и организирање и финансирање на коморски систем.

Law on craftsmanship – This Law regulates the conditions for performing craft activity and for issuing a craft license, keeping a Craft Register, organizing the work of the chip, as well as organizing and financing the chamber system.

7. Закон за платен промет – Со овој закон се уредува платниот промет во земјата, односите меѓу носителите на платниот промет и учесниците во платниот промет, односите меѓу носителите на платниот промет и НБРМ во делот за платниот промет, платните системи, порамнувањето на плаќањата, издавањето на електронски пари и надзорот на платните системи.

Law on payment operations through bank transactions – This law regulates the payment operations in the country, the relations between the payment operations carriers and the participants in the payment operations, the relations between the payment operations carriers and the NBRM in the payment operations section, the payment systems, and settlement of payments, issuance of electronic money and payment system oversight.

8. Закон за работни односи – Со овој закон се уредуваат работните односи меѓу работниците и работодавачите кои се воспоставуваат со склучување на договор за вработување. Работниот однос се уредува со овој и со друг закон, колективен договор и договорот за вработување.

Law on Labor Relations – This Law regulates the labor relations between workers and employers that are established by concluding an employment contract. The employment relationship is regulated by this and other law, collective agreement and employment contract.

9. Закон за регистрирање на готовински плаќања – Даночните обврзници кои вршат промет на добра и промет на услуги за кој плаќањето не се извршува по банкарски пат (готовински плаќања), должни се да воведат и користат одобрен фискален систем на опрема за регистрирање на готовински плаќања и задолжително да издаваат сметка за извршениот промет, односно услугата (фискална сметка).

Law on registering cash payments – The taxpayers who trade goods and services for which payment is not carried out through the banking system (cash payments) are obliged to introduce and use an approved fiscal system of equipment for registering cash payments and are obliged to issue an account for the performed turnover from goods sold or the service given (fiscal account).

10. Закон за трговија – Cо овој закон се уредуваат условите и начинот за вршење на трговија на внатрешниот и надворешниот пазар, мерките на ограничување на вршење на трговијата и заштитните мерки. Трговија, во смисла на овој закон, е купување и продавање на стоки, како и вршење на трговски услуги. Трговија може да вршат правни и физички лица кои се регистрирани за вршење на таа дејност во соодветен регистар согласно со закон.

Law on Trade – This Law regulates the conditions and the manner of performing trade on the internal and external market, the measures for restricting the performance of the trade and the protective measures. Trade, within the meaning of this law, is the purchase and sale of goods, as well as the provision of trade services. Trade may be performed by legal entities and individuals who are registered for performing the activity in an appropriate register in accordance with the law.

11. Закон за финансиска дисциплина – Со овој закон се уредува навременото исполнување на парични обврски кои произлегуваат од реализација на деловни трансакции меѓу економските оператори од приватниот сектор, односно меѓу субјектите од јавниот сектор и економските оператори од приватниот сектор, заради спречување на неисполнување на паричните обврски во утврдените рокови согласно со овој закон.

Law on Financial Discipline – This Law regulates the timely fulfillment of monetary obligations arising from the realization of business transactions between economic operators from the private sector, between the public sector entities and the economic operators from the private sector, in order to prevent the non-fulfillment of the monetary obligations in the determined deadlines in accordance with this Law.

12. Даноци – регулатива поврзана со Законот за данок на добивка, Законот за ДДВ, Законот за данок на имот, Законот за персонален данок на доход, Законот за даночна постапка:

• Данок на добивка:
  • Закон за данок на добивка,
  • Правилник за начинот на пресметување и уплатување на данокот на добивка и начинот на одбегнување на двојното ослободување или двојното оданочување,
  • Правилник за нормиранитe износи на кало, растур, крш и расипување на стоки и одделни производи утврдени за секоја соодветна гранка за даночни цели,
• Данок на додадена вредност:
  • Закон за ДДВ,
  • Одлука за добра и услуги кои се оданочуваат со 5%,
  • Правилник за начинот на спроведување на даночното ослободување од плаќање на данок на додадена вредност на промет на добра и услуги наменети за реализација на проект кој е финансиран со парични средства добиени врз основа на договор за донација склучен помеѓу РМ и странски донатор во кој е предвидено дека со добиените парични средства нема да се плаќаат даноци,
  • Упатство за остварување на ДДВ ослободување за проекти финансирани од странски донатори и ИПА фондови,
  • Уптаство за начинот и постапката за враќање на данокот на додадена вредност на посебни субјекти,
• Персонален данок на доход:
  • Закон за персонален данок на доход,
  • Упатство за начинот на пресметување и плаќање на аконтациите на персоналниот данок на доход по одбивка,
• Закон за данок на имот,
• Закон за даночна постапка.

Taxes – legislation related to the Profit Tax Law, VAT Law, Property Tax Law, Personal Income Tax Law, Tax Procedure Law:

• Income tax:
  • Law on Profit Tax,
  • Rulebook on the manner of calculation and payment of the tax on profit and the manner of avoiding double exemption or double taxation,
  • Rulebook on normalized amounts of storm, slash, break and spoilage of goods and certain products determined for each appropriate branch for tax purposes,

• Value Added Tax:
  • Law on VAT,
  • Decision on goods and services that are taxed at 5%,
  • Rulebook on the manner of implementation of the tax exemption from payment of value added tax for the supply of goods and services intended for realization of a project funded with funds received on the basis of a donation contract concluded between RM and a foreign donor provided that the received funds will not pay taxes,
  • Guidelines for the realization of VAT exemption for projects financed by foreign donors and IPA funds,
  • Guidelines on the manner and procedure for the return of value added tax to specific entities,
• Personal income tax:
  • Law on Personal Income Tax,
  • Guidelines on the method of calculating and paying advance payments on personal income tax after deduction,

• Property tax Law,
• Law on Tax Procedure.

13. Закон за трговски друштва:
    • Закон за трговски друштва – Со овој закон се уредува/уредуваат: трговецот (според дејноста, формата, природата и обемот на дејноста, уписот); трговецот – поединец; основната главнина; уделите и акциите; договорот за друштвото; односно статутот на друштвото; преддруштвото; времето на траење на друштвото; својството на правно лице на друштвото (правниот субјективитет); подружниците; одговорноста за обврските на друштвото; посебната одговорност на содружниците, односно на акционерите; лицата кои можат, односно лицата кои не можат да основаат друштво; условите под кои странско лице може да биде содружник, односно акционер; правата на странските лица; ништовноста на друштвото; влоговите (парични и непарични); забраната за ослободување од обврската за уплата, односно внесување на влог; учеството во добивката; правото на информираност на содружникот, односно на акционерот; правниот режим на имотот на друштвото; заштитата на правата на содружниците, односно на акционерите пред судот; оцената на законитоста; белезите на трговското друштво (фирмата, седиштето, предметот на работење); застапувањето (застапник по закон, застапник по полномошно и полномошник по вработување); трговскиот полномошник; трговскиот патник; трговскиот регистар; уписите во трговскиот регистар и нивното објавување; условите за основање, управувањето, надзорот; намалувањето и зголемувањето на основната главнина; односите меѓу содружниците, односно акционерите; и другите прашања коишто се од значење за различните форми на трговските друштва и сл.
    • Правилник за сметковниот план и содржината на одделните сметки во сметковниот план на трговските друштва.

Law on Trade Companies:

• Law on Trade Company – This law regulates: the trader (according to the activity, form, nature and scope of activity, registration); trader – individual (sole proprietor); basic equity; stakes and stocks; contract for the company; ie the statute of the company; front office; company’s lifetime; the status of a legal entity of the company (legal personality); subsidiaries; liability for the obligations of the company; the special responsibility of the shareholders or the shareholders;
  persons who can, or persons who can not establish a company; the conditions under which a foreign person can be a partner or a shareholder; rights of foreigners; nullity of the company; stakes (monetary and non-monetary); the ban on exemption from the obligation to pay, ie entering the deposit; participation in the profits; the right to information of the partner or the shareholder; the legal regime of the company’s property; the protection of the rights of the shareholders, that is, of the shareholders before the court;
  assessment of legality; the marks of the trade company (firm, headquarters, subject matter); advocacy (advocate of law, advocate for power of attorney and attorney for employment); commercial attorney; trade traveler; the trade register; entries in the trade register and their publication; conditions for establishment, management, supervision; reduction and increase of the basic capital; the relations between the shareholders or the shareholders; and other issues of relevance to different forms of trade companies, etc.
• Chart of accounts for trading companies.

14. Непрофитни организации:
    • Закон за здруженија и фондации – Со овој закон се уредува начинот, условите и постапката за основање, регистрација и престанок на здрженијата, фондациите, сојузите, организационите облици на странските организации во РМ, имотот со кој располагаат, надзорот, статусните промени и статусот на организациите од јавен интерес,
    • Сметководство на непрофитни организации:
      • Белешка за распоред на резултатот од работењето,
      • Биланс на состојба на непрофитни организации,
      • Биланс на успех на непрофитни организации,
      • Закон за сметководство на непрофитни организации,
      • Правилник за содржина на сметки на сметковен план кај непрофитни организации,
      • Правилник за сметководство на непрофитни организации.

Nonprofit organizations (citizen associations):

• Law on Associations and Foundations – This Law regulates the manner, conditions and procedure for establishment, registration and termination of the associations, foundations, alliances, organizational forms of foreign organizations in the RM, the property they own, supervision, status changes and status of organizations of public interest,
• Accounting of NPO’s:
  • Note on the division of the result of the operation,
  • Balance sheet of non-profit organizations,
  • Income statement of non-profit organizations,
  • Law on Accounting for Nonprofit Organizations,
  • Rulebook on the content of accounts on the chart of accounts with nonprofit organizations,
  • Rulebook on accounting for nonprofit organizations.

15. НКД Рев. 2 – Национална класификација на дејности

NACE Rev. 2 – Statistical classification of economic activities in the European Community.

16. Износи на дневници службени патувања странство.

Business trip travel costs for trips abroad.

Download database